اخلاق مهندسی، مهندسی حرفه‌ای

مهندس حرفه‌ای[i] اصطلاحاً به فردی گفته می‌شود که از سوی سمن‌ها[ii] و انجمن‌ها و نهادهای معتبر علمی، تأئیدیة انجام فعالیت‌های حرفه‌ای در حوزة کاری خود را دریافت کرده است و می‌تواند فعالیت‌ها و خدمات حرفه‌ای و تخصصی خاصی را به جامعة مخاطب عرضه کند. چنین فردی، پیش از دریافت این مدرک خاص، پیش‌نیازهای تحصیلی، آموزشی و تجربی لازم را کسب کرده است. امروزه، مهندسان حرفه‌ای، در قالب نظام‌های مهندسی، موارد تخصصی پیوند خود با مردم را مدیریت و پس از کارشناسی وجوه قضایی این ارتباط، موارد نقص تعهدات مهندسی را برای تصمیمات مقتضی به واحد قضایی ذیربط احاله می‌کنند. این گواهی علاوه‌بر اطمینان‌بخشی به کاربران خدمات این مهندسان و تأئید وجود حداقل سطح قابلیت و توانمندی لازم در آنان، رقابت سالم برای ارتقای کیفی کار مهندسان را نیز به‌همراه دارد. مهندس حرفه‏ای، با برآوردن نیازها و الزامات قانونی در حوزه و منطقه‏ای خاص، نشان می‌دهد که برای انجام کار مشخص حرفه‏ای واجد مهارت‌های کافی است. این فرد آزموده، برای اینکه در نقاط دیگر هم مجاز باشد همان فعالیت حرفه‏ای را انجام دهد باید تابع مقررات آن منطقه باشد و تأئیدیة حرفه‌ای آن منطقه را نیز دریافت کند. شاغلان حرفة مهندسی نیز همچون سایر حرفه‌ها براساس مجموعه‌ای از قوانین و مقررات، و با آزمون‌ها و بازآموزی‌ها و نوآموزی‌ها، این تأئیدیه را دریافت و در بازه‌های زمانی خاص، با احراز شرایط لازم، آن را تمدید می‌کنند. از جمله مفاد اساسی آزمون مهندسی حرفه‌ای، مبحثی با عنوان اخلاق مهندسی و مهندسی اخلاقی است؛ موضوعی که سالیانی است در محفل‌های علمی و تخصصی به مبحثی داغ تبدیل شده و توجه صاحبان اندیشه و اصحاب صنعت را به‌خود جلب کرده است. در این دست‌نوشتة کوتاه برآنیم تا نخست دربارة آزمون مهندسی حرفه‌ای و خواستگاه اصلی آن صحبت و هدف از برگزاری همه‌سالة آن را بیان کنیم. سپس دربارة اخلاق مهندسی و مهندسی اخلاقی، به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین مفاد این آزمون بحث و برنامه‌ای مدون جهت ارائة مطالب به‌روز و کارآمد در حیطة اخلاق مهندسی ارائه نماییم. [i] Professional Engineer (PE) [ii]. nongovernmental organizations